Klagen en klieren: een nationale hobby?
In onze trainingen “Omgaan met agressie en grensoverschrijdend gedrag” komt het onderwerp klagen en kliergedrag regelmatig ter sprake.
“De cliënt was vandaag echt aan het klieren, hoor. Hij zocht mij de hele dag op om te klieren.” Klinkt bekend? Onze gouden stelregel luidt: “Niemand is een klier voor zijn plezier.” Achter elk gedrag schuilt een behoefte, hoe onhandig die soms ook wordt geuit. De kunst is om uit te zoeken wat iemand nou eigenlijk nodig heeft en hoe je daar effectief op inspeelt.
Maar hoe zit het dan met klagen?
Als we klagen onder de loep nemen, zien we hetzelfde patroon: ook hier ligt een onvervulde behoefte aan ten grondslag. Alleen, in plaats van dat iemand fysiek aandacht vraagt door je bijvoorbeeld tien keer op een dag aan je mouw te trekken, gebeurt het bij klagen met woorden – vaak online, soms in een eindeloze riedel op een verjaardag.
Neem bijvoorbeeld het fenomeen van de lege supermarktschappen rond de feestdagen. Je hoeft maar een snelle blik op sociale media te werpen en je ziet een golf van verontwaardiging. Waarom? Omdat boeren distributiecentra blokkeren uit protest. En de reacties? Die gaan zelden over de boeren zelf of hun beweegredenen, maar vooral over het persoonlijk leed dat hierdoor wordt geleden.
Een jonge moeder klaagt over het feit dat haar kinderen nu geen biologische kipnuggets kunnen eten. Een zakenman voorspelt economische ineenstorting omdat hij met honger naar zijn afspraak moet. En een tiener beklaagt zich dat er zonder chips geen fatsoenlijk Oud & Nieuw gevierd kan worden. Want waar moet het heen met de wereld als je zonder je favoriete snacks de jaarwisseling in moet?
Maar, en hier komt de hamvraag: bereik je de boer, de minister of de beleidsmakers met een boze tweet of een passief-agressieve post? Misschien. Maar waarschijnlijk niet. En je kan je afvragen of er überhaupt naar gekeken zal worden.
Dus waarom klagen we dan toch zo graag?
Hier geldt dezelfde regel als bij kliergedrag: “Niemand klaagt voor zijn plezier.” Klagen helpt ons namelijk om onszelf te laten horen, om erkenning te krijgen en, heel eerlijk, om even stoom af te blazen. Het voelt fijn als anderen instemmend knikken (of liken), want dat geeft ons het gevoel dat we niet alleen staan.
Maar effectief is het niet. Vooral als de bekende ik-boodschap de boventoon voert. Wie ooit online in een discussie belandde, weet dat het weinig zin heeft om anderen koste wat kost van jouw gelijk te overtuigen. De kans is groot dat ze halverwege afhaken en je bericht beantwoorden met een dooddoener als: “Tja, zo is het nou eenmaal.”
Wat werkt dan wel?
Luisteren. Echte gesprekken voeren. Begrip tonen voor de standpunten van de ander – en dat hoeft niet te betekenen dat je het ermee eens bent. Helaas is dat op sociale media zeldzamer dan een supermarkt zonder kerstdrukte.
Laten we dan meteen met een paar reflectievragen afsluiten:
- Herken jij deze situaties of maak je je er zelf ook wel eens schuldig aan?
- Heeft het je opgeleverd wat je wilde?
- En misschien de belangrijkste vraag: wat zou je de volgende keer anders kunnen doen?
Kortom: klagen mag, klieren gebeurt, maar laten we af en toe eens checken waarom we het doen en of het ons echt verder helpt. Of, als dat teveel gevraagd is, laten we dan op z’n minst een beetje lachen om onze eigen absurditeit. Dat maakt het allemaal een stuk draaglijker.
Volg mij op LinkedIn